فرکانس صوتی چیست و چه اهمیتی در مقوله باند و بلندگو دارد؟
شاید شما از آن دسته افراد باشید که در هنگام خرید باند و بلندگو برای خودرو یا منزل به مقوله فرکانس و پوشش دهی فرکانسی اهمیت میدهید یا شاید اصلا ندانید فرکانس چیست و چه اهمیتی دارد. ولی بی شک بعد از خواندن این مقاله به شدت این موضوع را سرلوحه کار خود قرار میدهید که هنگام خرید حتما بازه های فرکانسی باندها و بلندگوها را مورد مطالعه قرار دهید و بعد اقدام به خرید کنید.
مقدمه ای غیر علمی برای درک اولیه فرکانس صوتی (فرکانس به زبان ساده)
یک پیانو را تصور کنید که دارای هشتاد و هشت کلاویه است (کلید های سیاه و سفید ). این کلاویه ها از چپ به راست ، از صدا های بم به سمت صداهای زیر می روند.
(در مقوله فرکانسها، فرکانس های بالا به معنی صدا های زیر است و فرکانس پایین به معنی صداهای بم ) . گوش انسان از فرکانس ۲۰ هرتز (بم) تا فرکانس ۲۰۰۰۰ هرتز (زیر)(۲۰k) را میشنود وفرکانسهای خارج از این بازه را نمیشنود که البته حیوانات هر کدام به نوعی بازه فرکانسی مخصوص به خود را میشنوند . در نواختن هر یک از کلاویه های پیانو یک فرکانس اصلی و چند فرکانس هارمونیک شنیده میشود و وقتی یک کلید پیانو زده میشود مجموعه ای از فرکانسها به صدا در می آید که ما به صورت یک صدای واحد مثلا نت فا میشنویم. هر کدام از این کلید ها بازه کوچکی از فرکانسها را پیرامون نت اصلی کلاویه ایجاد میکنند که مجموع آنها از ۲۷ هرتز تا ۴۱۸۶ هرتز را پوشش میدهد. (پیانو مثالی از کل سازهای موسیقی بود و چون نسبت به سایر سازها پوشش فرکانسی وسیع تری داشت آن را مثال زدم) حال که به زبان ساده فهمیدیم که فرکانس ربط به زیر و بمی صداها دارد میرویم سراغ تعاریف علمی تر:
فرکانس یا بسامد به زبان علمی
فرکانس یعنی تعداد دفعات وقوع یک حادثه در واحد زمانی معین و فقط مختص به صدا نمی باشد. واحد اندازه گیری آن هرتز است که برگرفته از نام هاینریش رودولف هرتز فیزیک دان آلمانی است.
فرکانس صوتی یعنی تعداد تناوب یک موج صدا در یک ثانیه. فرکانس ۸۰۰ هرتز یعنی موج صوتی ۸۰۰ بار در ثانیه تکرار میشود. یک موج صوتی دارای دره و قله است و دارای شیبی که از قله به دره میرسد که دامنه نام دارد.فاصله دو نقطه یکسان در موج صوتی را طول موج گویند . وقتی میگوییم فرکانس ۱۴۸ یعنی موج صوتی در ثانیه ۱۴۸ بار از قله به قله دیگر یا از دره به دره دیگر میرسد.
تقسیم بازه فرکانسی به سه بخش کلی و نه بخش جزئی
بازه فرکانسی در مهندسی صدا به سه بخش کلی تقسیم می شود.
- بیس (بم) bass
- میدل (میانی) mid range
- تریبل (زیر) treble
بخش بیس به سه بخش زیر تقسیم می شود.
- لو بیس خیلی بم low bass
- مید بیس بم میانی mid bass
- آپر بیس کم تر بم upper bass
بخش میدرنج به سه بخش زیر تقسیم می شود.
- لو مید بم قسمت میانی low mid
- میدل مید میانه قسمت میانی middle mid
- آپر مید فرکانسهای بالای قسمت میانی upper mid
بخش تریبل نیز به سه بخش زیر تقسیم می شود.
- لو تریبل بم ترین قسمت فرکانسهای بالا low treble
- بخش میانی فرکانسهای بالا middle treble
- آپر تریبل بالا ترین فرکانس ها upper treble
البته تقسیم بندی ها و اسامی دیگری نیز به کار برده میشود و اصطلاحاتی مثل (دیپ بیس یا های اند و لو اند) که به آنها نمی پردازیم.
پخش کننده های موسیقی و فرکانس ها
حالا که درمورد فرکانسها بیشتر می دانیم در می یابیم که در اسپیکر ها و باندها چه موضوع با اهمیتی هستند، و وقتی که ما یک سیستم صوتی برای خودمان تهیه میکنیم چگونه میتوانیم با ترکیب ساب ووفر مید رنج تیوتر و … رنج کاملی از فرکانسها را داشته باشیم، و با خواندن و قیاس کردن پاسخ گویی فرکانسی هر محصول میتوانیم تصمیم بگیریم که کدام محصول به دردمان خواهد خورد.
